Üretim süreçlerinin dijitalleşmesiyle birlikte, farklı sistemlerin entegre çalışması büyük önem kazanmıştır. Bu bağlamda andon panoları ile MES (Manufacturing Execution System – Üretim Yürütme Sistemi) entegrasyonu, üretim sahasındaki olayların merkezî sistemlere aktarılması ve yönetilmesi açısından oldukça kritiktir. Entegrasyon sayesinde hem üretim hatlarındaki anlık gelişmeler izlenebilir hem de bu bilgiler karar alma süreçlerine katkı sağlayacak şekilde analiz edilebilir.

Andon panoları, üretim sırasında yaşanan duruşlar, arızalar, kalite sorunları gibi olayları anında bildiren görsel sistemlerdir. MES sistemleri ise üretim emirlerinin takibinden verimlilik analizlerine kadar birçok fonksiyonu bir arada yönetir. Bu iki sistemin entegrasyonu, sahadan merkeze doğru akan verinin kesintisiz, doğru ve zamanında iletilmesini sağlar.

Andon ve MES Sistemlerinin Temel Farkları ve Ortak Noktaları

Andon sistemi nedir?

Andon panosu, operatör ya da sistem tarafından tetiklenen arıza, uyarı veya bilgi sinyallerini üretim alanında görsel veya işitsel olarak gösteren bir bildirim aracıdır. Temel amacı, üretim sürecindeki sorunlara anında tepki verilmesini sağlamaktır.

MES sistemi nedir?

MES, üretim sahasındaki süreçleri planlayan, izleyen, kontrol eden ve yöneten bir yazılım sistemidir. Üretim emirlerinin yürütülmesi, kaynak yönetimi, kalite takibi ve raporlama gibi işlevleri üstlenir.

Ortak nokta:

İki sistem de üretim hattının verimli, izlenebilir ve kontrol edilebilir olmasını hedefler. Andon, operatör düzeyinde olayları bildirirken; MES bu olayları üretim sürecinin bütününe entegre eder ve analiz eder.

Andon – MES Entegrasyonunun Sağladığı Faydalar

• Arıza, duruş ve kalite verileri otomatik olarak MES’e aktarılır.
• Müdahale ve çözüm süreleri gerçek zamanlı takip edilir.
• Üretim performansı ve verimlilik analizi yapılabilir.
• Operatör geri bildirimleri sistemsel raporlamalara yansıtılır.
• Dijital üretim ortamlarında tam şeffaflık sağlanır.

Andon Panosu ile MES Sisteminin Entegrasyonu Nasıl Gerçekleştirilir?

1. Veri haritası oluşturulmalı

Entegrasyon öncesinde hangi verilerin andon panosundan MES’e aktarılacağı belirlenmelidir. Örnek olarak; duruş tipi, başlama-bitiş saati, istasyon bilgisi, açıklama metni, operatör ID gibi alanlar seçilebilir.

2. Uygun iletişim protokolü belirlenmeli

Andon sisteminden MES sistemine veri aktarımı genellikle OPC, MQTT, RESTful API, SOAP Web Services gibi iletişim protokolleri üzerinden gerçekleştirilir. Her iki sistemin desteklediği formatlar dikkate alınarak yapılandırma yapılmalıdır.

3. Arayüz (middleware) yazılımı kurulmalı

Andon ile MES arasında veri alışverişini düzenleyen bir arayüz uygulaması geliştirilmelidir. Bu uygulama, andon sisteminden gelen verileri alır, dönüştürür ve MES sistemine gönderir. Veri doğrulama ve hata kontrolü gibi işlemleri de bu katman yapar.

4. Gerçek zamanlı veri akışı sağlanmalı

Verilerin belirli aralıklarla değil, anlık (real-time) olarak MES’e iletilmesi hedeflenmelidir. Bu sayede anlık müdahale gerektiren arıza veya kalite sorunlarında hızlı aksiyon alınabilir.

5. MES sisteminde görsel izleme ekranları oluşturulmalı

Andon panosundan gelen veriler MES yazılımında grafiksel arayüzlerle gösterilmelidir. Örneğin, duruş haritaları, istasyon bazlı performans grafikleri ve OEE (Toplam Ekipman Etkinliği) tabloları gibi ekranlar kullanıcı dostu hale getirilmelidir.

6. Test ve validasyon süreci uygulanmalı

Entegrasyon tamamlandığında, sistemlerin doğru veri aktarımı yapıp yapmadığı test edilmelidir. Farklı senaryolar üzerinden testler gerçekleştirilerek sistemin güvenilirliği sağlanmalıdır.

Entegrasyon Sonrası Takip Edilebilecek Veriler

• İş istasyonu bazlı arıza ve duruş verileri
• Operatör giriş bilgileri ve bildirim türleri
• Müdahale süresi ve çözüm süresi
• Hangi ürün/iş emrinde sorun yaşandığı
• Kalite kaynaklı duruş analizleri

Entegrasyonun MES Fonksiyonlarına Katkısı

1. Anlık üretim durumu takibi

Andon sisteminden gelen bilgilerle MES ekranları güncellenir, yöneticiler üretimin nerede ve neden durduğunu canlı olarak takip edebilir.

2. Verimlilik analizleri

Duruş süresi ve tipi bilgisi OEE gibi performans metriklerinin hesaplanmasında kullanılır. Böylece hangi hat veya istasyonun düşük verimlilikte çalıştığı belirlenebilir.

3. Kök neden analizi

Tekrarlayan arızalar, spesifik istasyonlarda yoğunlaşan duruşlar gibi bilgiler MES sistemine entegre analiz modülleri ile değerlendirilir. Bu sayede sürekli iyileştirme çalışmaları yönlendirilir.

4. Planlama optimizasyonu

Geçmiş andon verileri ile üretim planlama süreçleri daha gerçekçi yapılır. Hangi iş emrinde ne kadar duruş yaşandığı bilgisi, planlama yazılımına veri sağlar.

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Veri güvenliği için şifreli iletişim protokolleri kullanılmalıdır.
• Hatalı bildirimlerin önüne geçmek için kullanıcı yetkilendirmesi yapılmalıdır.
• Operatörler entegrasyon sonrası yeni sisteme adapte olacak şekilde eğitilmelidir.
• Sistem kesintilerini önlemek için veri yedekleme ve loglama yapılmalıdır.

Andon – MES Entegrasyonu Örnek Senaryo

Bir üretim hattında operatör, andon paneli üzerinden “Malzeme eksikliği” bildirimi yapar. Bu bilgi andon sisteminde “Duruş Başladı” olarak işaretlenir ve anında MES sistemine aktarılır. MES ekranında ilgili iş emri ve istasyon otomatik olarak “Bekleme” durumuna geçer.

Malzeme sağlandığında operatör “Duruş Bitti” komutu verir, bu bilgi MES’e ulaşır ve süre hesaplanarak raporlara yansıtılır. Aynı zamanda bakım veya lojistik ekibi süreci gözlemleyebilir, tekrar yaşanmaması için önlem alabilir.

Sonuç

Andon panolarının MES sistemleri ile entegrasyonu, üretim süreçlerinin uçtan uca izlenebilirliğini sağlar. Bu sayede yalnızca arızalara tepki verilmez, aynı zamanda veriye dayalı kararlar alınarak sürekli iyileştirme desteklenir. Üretim sahasında oluşan her durumun anlık olarak sisteme yansıması, şeffaflık ve kontrol açısından büyük bir avantajdır.

Dijitalleşen üretim dünyasında, andon – MES entegrasyonu rekabetçi ve sürdürülebilir üretim hedeflerine ulaşmak için vazgeçilmez bir adımdır. Entegrasyon doğru planlandığında, işletmeler üretim sahasıyla merkezî sistemleri tam uyum içinde çalıştırarak verimliliklerini önemli ölçüde artırabilir.